Het was een jaar waarin heel wat activiteiten en tal van projecten het daglicht zagen.
In 2021 herinnerden de vele remote activiteiten en hybridisatie van tal van diensten ons nog maar een keer aan het vitale belang van netwerken en aan de beschikbaarheid ervan. Data, diensten en digitale praktijken namen meer dan ooit een centrale plaats in ons dagelijks leven in.
Het was dan ook een bijzonder druk jaar voor IRISnet. Naast onze dagelijkse operationele opdrachten werkten we zij aan zij met het CIBG aan de voorbereiding van de IRISnet3, de openbare aanbesteding die de privépartner van IRISnet voor de komende 15 jaar zal aanwijzen.
Onze teams ondersteunden het CIBG bij het opstellen van een eenduidig en exhaustief bestek waarbij hen de nodige data werden aangereikt. Daaraan ging een uitgebreide functionele analyse van onze activiteiten en van onze organisatie vooraf met financiële, commerciële, operationele en logistieke data en een uitvoerige cartografie, ... In de loop van het tweede semester van 2021 kon het bestek worden uitgestuurd naar de kandidaten voor de aanbesteding.
Die oefening bood ons de kans om afstand te nemen en na te denken over onze manier van werken, in het bijzonder wat onze processen en gegevens betreft. Wij zijn tot de volgende conclusie gekomen: na een fase van intensieve groei op vlak van human resources en de ontwikkeling van activiteiten was er nood aan een reflectie rond de volgende stappen in de evolutie van het bedrijf, van start-up tot scale-up.
In afwachting van de beslissing met betrekking tot de uiteindelijke keuze van onze privépartner voor de komende jaren zit IRISnet momenteel in een overgangsfase die, met het oog op de grote beslissingen, enig geduld vereist.
Tegelijkertijd zijn wij ons volledig blijven inzetten voor onze dagelijkse opdrachten en voor de ontwikkeling van onze diensten. Ik wil dan ook al onze teams van harte bedanken voor de intense inspanningen die zij op alle fronten hebben geleverd en voor de wijze waarop zij mee gestalte hebben gegeven aan onze organisatie van morgen ... ten dienste van alle Brusselse instellingen.
Aan de vooravond van een nieuw partnerschap bevestigt IRISnet zijn groei en prestaties
Tijdens de uitzonderlijke crisis toonden de IRISnet-teams meer dan ooit aan dat ze bijzonder snel konden inspelen op een veranderende omgeving en waardevolle ondersteuning konden bieden op het vlak van connectiviteit, dienstverlening en veiligheid voor alle gebruikers van het breedbandnetwerk van het Brusselse gewest. Bovendien was de beschikbaarheid van het netwerk daarbij belangrijker dan ooit.
Ik wil hier dan ook hulde brengen aan de uitmuntende samenwerking tussen IRISnet en het CIBG, in omstandigheden die niet altijd even makkelijk waren. De energieke aanpak van onze teams versterkte nog de complementariteit van de acties van onze beide organisaties zodat nog preciezer kon worden ingespeeld op de noden van de overheidsinstellingen die ons hun vertrouwen schenken.
In 2021 rolden we niet alleen het succesrijke “Fiber to the School” project verder uit, maar werd het uitgebreid met het “Mijn school gaat digitaal!” project dat scholen voorziet van een performant wifi-netwerk. Dit is een bijzonder inspirerend en toekomstgericht project voor zowel leerkrachten als leerlingen van de middelbare scholen in het gewest.
Ik wil hier ook nog de voortgang van een ander project in de kijker zetten, met name de ontwikkeling en consolidatie van het videobeveilingsplatform en van het netwerk camera’s die over het hele gewest verspreid zijn. Die infrastructuur waakt over de veiligheid en de levenskwaliteit van alle burgers, met name wat betreft de naleving van de LEZ, de Brusselse lage-emissiezone.
Samen bereidden we ook de toekomst van IRISnet voor met het oog op de nieuwe publiek-private samenwerking die stilaan vaste vorm krijgt. IRISnet heeft actief meegewerkt aan de opstelling van het bestek voor de openbare aanbesteding dat intussen aan de kandidaten is bezorgd. Deze contractuele evolutie krijgt in de komende maanden haar beslag en moet een nieuwe wind laten waaien door onze organisatie wat innovatie en digitalisering betreft en tenslotte alle instellingen van het gewest ten goede komen.
IRISnet blijft groeien en verder activiteiten ontwikkelen, wat zich vertaalt in een toename van het aantal medewerkers. Ik wil van de gelegenheid gebruik maken om het hele team te danken voor zijn inzet en kwaliteit van het geleverde werk.
2021 werd getekend door een nooit eerder geziene gezondheidscrisis. Bedrijven en instellingen konden hier heel wat lering uit trekken om hun veerkracht op middellange en lange termijn naar een hoger niveau te tillen. Ondanks de moeilijke arbeidsomstandigheden, omwille van de verschillende lockdowns, kwam over het algemeen de slagkracht, noch de motivatie van de teams in het gedrang. Het zijn immers de medewerkers van een onderneming die garant staan voor de goede werking van een organisatie. Een gegeven dat niet uit het oog mag worden verloren.
In 2021 vormde IRISnet hierop geen uitzondering. De organisatie leverde immers de nodige inspanningen om met het oog op een optimale service aan de Brusselse instellingen een zo wendbaar en proactief mogelijk beleid te voeren. Na de periode van snelle en doorgedreven groei van de afgelopen jaren, werd tegelijk een noodzakelijke organisatorische verandering op gang gebracht. Orange stond gedurende zijn gehele mandaat van privépartner het principe van "insourcing" voor. Op die manier werden in Brussel tal van banen gecreëerd en werden de kennis en middelen binnen het bedrijf gehouden.
Dit jaar lag de klemtoon voornamelijk op gegevensintegriteit en cyberveiligheid. De teams konden ter zake steeds terecht bij de cybersecuritydivisie, Cyberdefense, van de Orange Groep. De recente cyberaanvallen tegen diverse instellingen hebben helaas eens te meer aangetoond dat investeren in cyberbeveiliging de komende jaren een centrale rol moet blijven spelen.
Ook voor Orange Belgium, als partner van IRISnet, vormt 2021 een belangrijke mijlpaal. De overheidsopdracht IRISnet3 wordt immers eerlang voor de komende 15 jaar aan de privéaandeelhouder gegund. Dankzij het mandaat dat in 2012 aan Mobistar (dat intussen Orange Belgium is geworden) werd toevertrouwd, konden de publieke aandeelhouder en de privéorganisatie de voorbije negen jaar samen bouwen aan knowhow en expertise. Hoofdzakelijk dankzij de inzet en het vermogen van de partners om intens samen te werken, zonder ooit de vrijwaring van het algemeen belang in vraag te stellen.
Bij het schrijven van deze lijnen is de beslissing over de aanstelling van de nieuwe privéaandeelhouder nog niet gevallen. Voortbouwend op het succes van het lopende partnerschap wil Orange ook voor de volgende periode ter zake zijn verantwoordelijkheid nemen. Dit sluit aan bij een constructieve "co-design"-aanpak, gericht op het welslagen van een project dat overheidsinstellingen en burgers in staat stelt de vinger aan de pols te houden wat betreft de digitale uitdagingen die voor Brussel waarde creëren en met name via de uitrol van het glasvezelnetwerk. Wij zijn ervan overtuigd dat IRISnet alle troeven in handen heeft om de continuïteit van deze opdracht te verzekeren.
Digitale technologie is meer dan ooit een belangrijke vector om toegang te krijgen tot informatie, cultuur en onderwijs. De gezondheidscrisis maakte immers op dramatische wijze duidelijk dat leerlingen en studenten niet zonder digitaal onderwijs kunnen en een basiskennis inzake het gebruik van IT-instrumenten moeten hebben. In het kader van het “Fiber to the School”-project sloot IRISnet de onderwijsinstellingen aan op het breedbandnetwerk van het gewest. Met “Mijn school gaat digitaal” en het ter beschikking stellen van wifi-netwerken, luiden we een nieuwe fase in.
Om de digitalisering in de Brusselse middelbare scholen te versnellen, heeft Bernard Clerfayt, Brussels minister voor Digitalisering, het startschot voor een grootschalig driejarenproject gegeven. In het kader van het nationaal plan voor herstel en veerkracht, evenals het Europees herstelplan, heeft de Brusselse regering beslist een uitzonderlijk budget van 5,2 miljoen euro uit te trekken voor de uitbouw van de digitale infrastructuur van scholen. Daarbij wordt voorrang gegeven aan scholen in wijken met de laagste sociaaleconomische score.
Scholen waarderen het initiatief “Mijn school gaat digitaal” en vooral ook de stimulans dat het project biedt. We worden warm onthaald en de onderwijsteams zijn laaiend enthousiast: met wifi kunnen ze immers projecten opzetten die via een eenvoudige kabelverbinding niet mogelijk zouden zijn geweest.
Het “Mijn school gaat digitaal”-project wordt ontwikkeld rond twee krachtlijnen: enerzijds het ter beschikking stellen van computerapparatuur aan de leerlingen en anderzijds het versterken van de connectiviteit van de middelbare scholen door ze te voorzien van een wifi-netwerk.
Het CIBG staat in voor het luik ‘uitrusting’ van de scholen: elke school kan daarbij computerapparatuur uitkiezen ter waarde van 6.250 € (laptops, Chromebooks, tablets, projectoren, ...). Na 4 jaar worden de scholen eigenaar van die IT-apparatuur. Op zijn beurt bouwt lRISnet in de scholen wifi-netwerken uit, die een eenvoudige en veilige toegang tot het internet garanderen.
Het gewest deed ter zake een oproep tot alle scholen. IRISnet ontvangt de reacties van de scholen naar aanleiding van de oproep en plant vervolgens een meeting waarin de volgende stappen worden uitgelegd. Via een daaropvolgende doorlichting worden de reële noden van de desbetreffende school in kaart gebracht en wordt er een raming opgesteld. Daarbij wordt rekening gehouden met de gesubsidieerde delen en de eventueel vereiste aanvullingen. Zodra de wifi geïmplementeerd is, gaan we over naar de supportfase. Op die manier leren we de verantwoordelijken zich de apparatuur en de technologie eigen maken.
Het “Mijn school gaat digitaal”-plan is bijzonder ambitieus: drie jaar om in de 244 middelbare scholen van het gewest wifi uit te rollen is natuurlijk erg kort. Het budgettaire aspect is wellicht de meest gevoelige dimensie. Voor de schoolbesturen gaat het hier om een uitzonderlijke investering waarvoor de nodige financiële middelen moeten worden gevonden. Het plan van het gewest zorgt hier voor dat steuntje in de rug dat besturen mee over de streep helpt. Onze aanpak houdt ook in dat we de scholen helpen om ook naar andere mogelijke steun te kijken.
Toegang tot een efficiënt draadloos netwerk maakt het voor leerkrachten mogelijk om nieuwe pedagogische toepassingen af te tasten en om creatieve en interactieve leeroplossingen voor leerlingen en studenten in de steigers te zetten. Bovendien vormt het beheersen van digitale instrumenten voor studenten een nuttige aanvulling op het conventionele leren. Er ontstaat een positieve wisselwerking tussen beide dimensies waardoor de burgers van morgen alle kansen worden aangereikt om deel te zijn van hun tijd en mee te bouwen aan de wereld van morgen.
MyIRISnet is een online service die het voor IRISnet-klanten mogelijk maakt om hun diensten zelfstandig te beheren. En bovenal in alle transparantie: dit orkestratie-platform biedt hen immers een persoonlijke ruimte waarin ze hun eigen omgeving volledig kunnen terugvinden, hun gegevens kunnen beheren en rechtstreeks met de support kunnen communiceren.
Het succes van MyIRISnet bij onze klanten werd in 2021 nog maar een keer bevestigd: meer en meer klanten gebruiken de toepassing die de koof tussen hun noden en onze diensten vermindert. Deze, volledig gratis, dienst biedt hen de mogelijkheid om hun klanten- en facturatiegegevens op te volgen, hun diensten en licenties te beheren, een interventieaanvraag bij een eventueel incident op de voet te volgen, de activiteit en beschikbaarheid van hun netwerk in real time te monitoren, ...
Unieke gebruikers
75%
actieve klanten*
14.697
sessies in 2021
* Een actieve cliënt cumuleert minimaal 4 sessies in de afgelopen 3 maanden en 7 in de afgelopen 12 maanden
IRISnet beheert in het Brussels gewest meer dan 1.800 camera’s. Daarin zitten onder meer alle camera's van de verschillende politiezones vervat. MyIRISnet biedt nu een nieuwe functie. Zo kan elke klant voortaan in real time controleren of zijn camera's correct werken en de status achterhalen met betrekking tot de oplossing van een eventueel probleem. Momenteel is deze nieuwe functie actief bij één klant maar uiteraard kan ze kan ook voor andere klanten worden geactiveerd.
“Klanten weten de transparantie die MyIRISnet hen biedt maar al te goed te waarderen. De applicatie houdt hen immers in real time op de hoogte van de beschikbaarheid van hun apparatuur en ze hebben onmiddellijk zicht op onze activiteiten op hun netwerk. Van administratie tot licentiebeheer, ... met dit platform winnen we aan duidelijkheid en efficiëntie in de relaties met onze klanten.”
Met deze applicatie beschikt de gebruiker over een grote mate van autonomie bij het gebruik en de monitoring van onze diensten. Ze hebben tegelijk ook een compleet zicht op wat wij voor hen doen. Samen werken we in alle openheid.
De filosofie achter de ontwikkeling van deze nieuwe versie is erop gericht het onderhoud en de upgrades vlotter te laten verlopen waarbij hergebruik en prestatievermogen centraal staan. Dit maakt het mogelijk om in alle sereniteit na te denken over opschaling naar een toekomst waarin we met meer aanspreekpunten en meer gebruikersprofielen te maken zullen krijgen binnen een nog ruimere context (mobiel, remote, multi-device).
Het MyIRISnet-platform zal een ingrijpende evolutie ondergaan. We werken aan een nieuwe, meer flexibele en snellere versie van de applicatie. De interface wordt ook responsiever zodat ze via alle soorten van devices toegankelijk wordt: pc, tablet, smartphone. Dankzij die verbeteringen genieten onze klanten nog meer autonomie bij het zich toe-eigenen van hun netwerk en hun digitale diensten, evenals bij het raadplegen van hun gegevens.
IRISnet blijft gestaag groeien: in 10 jaar tijd groeide het IRISnet-team van twee medewerkers naar meer dan 60 vandaag. Die schaalvergroting noopt tot het herdenken van de organisatie en optimaliseren van de werking zodat de continuïteit kan worden gewaarborgd, zowel op het vlak van de kwaliteit van de contacten met de klanten als de slagkracht van de activiteiten.
In tijden van sterke groei is het opzetten van een organisatorisch introspectie- en transformatieproces niet altijd evident. De context van de IRISnet3 overheidsopdracht en de mogelijkheid dat de huidige partner voor een andere wordt ingeruild, vormen echter een uniek momentum in het groeiproces waardoor de omstandigheden voor deze strategische reflectie ideaal waren. Het gaat er inderdaad om de onderneming in haar verschillende dimensies te herdenken: teams, processen, organisatie, tools, gegevens, ...
In tijden van groei liggen de prioriteiten op de operationele aspecten, waarbij ernaar wordt gestreefd om maximaal aan de vraag tegemoet te komen zodat een reflectie over de grondbeginselen er wel vaker bij inschiet. Er dienden herschikkingen te worden doorgevoerd om in de toekomst nog beter het hoofd te kunnen bieden aan nieuwe uitdagingen.
Met die transformatie moeten de relaties met de klanten nog transparanter worden en nog duidelijker worden afgelijnd. Tegelijk wordt ook een betere afbakening van de werkmethoden beoogt om de flux van vraag tot oplevering van de diensten bij de klant te stroomlijnen. De transformatie is ook gericht op het optimaliseren van de efficiëntie. Het beheersen van de verschillende processen maakt het mogelijk sneller te reageren, meteen een adequaat antwoord te bieden en dus de wachttijden te drukken.
Iedereen in het bedrijf is bij dit transformatieproces betrokken. Transformatie impliceert functionele veranderingen op vlak van organisatie, processen en verantwoordelijkheden. Het gaat echter ook om veranderingen op vlak van leiderschap: binnen een kleinschalig bedrijf heerst een "heldencultuur", met multifunctionele medewerkers die bereid zijn onder alles hun schouders te zetten. In een groter bedrijf werk je met een proces-georiënteerd team. Uiteraard wil je die heldenmentaliteit niet kwijtspelen, maar er treedt een natuurlijke verschuiving op van de cultuur van een kleine onderneming naar die van een meer gestructureerde organisatie.
De verschillende teams, binnen alle niveaus van de organisatie, startten een grootschalig project op om de vele processen met de bijbehorende rollen en verantwoordelijkheden te beschrijven en af te bakenen. Met als doel inzicht te krijgen in de kosten en het kunnen meten van prestaties.
Deze oefening, duurde verschillende maanden en mondde uit in een eerste versie van een nieuwe IRISnet-organisatie die her en der nog wat moet worden bijgeschaafd en uiteindelijk goedgekeurd door het management. Het is dan ook de bedoeling dat er over enkele maanden een volledige versie van dit transformatieplan op weg naar een meer gestructureerde en onderling beter op elkaar afgestemde organisatie op tafel ligt, zodat het geïmplementeerd kan worden zodra de nieuwe privépartner van IRISnet wordt aangesteld.
IRISnet heeft een scharnierpunt in zijn geschiedenis bereikt. De organisatie werd in 2012 opgericht als resultaat van een overheidheidsopdracht - IRISnet2 - die de publiek-private samenwerking (PPS) tussen Orange en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest mogelijk maakte. Uit die overeenkomst, met een looptijd van 10 jaar, ontsproot IRISnet, de operator van het gewestelijke netwerk en actief in de ontwikkeling van communicatie-infrastructuur en -diensten voor de Brusselse instellingen.
Tien jaar later was het tijd voor een nieuwe aanbesteding om de partner voor de komende 15 jaar aan te wijzen. De Brusselse Hoofdstedelijke Regering stelde het CIBG aan om deze overheidsopdracht uit te schrijven. Er dient te worden aangestipt dat het vernieuwen van de PPS niet alleen een primeur is voor onze organisatie, maar evenzeer voor het Gewest: nooit eerder deed zich een dergelijk scenario voor.
In dit verband verzamelde IRISnet voor de aanbestedende overheid alle informatie om de overheidsopdracht uit te schrijven. Hier kwam heel wat analysewerk voor onze teams bij kijken: enerzijds brachten ze de huidige situatie van IRISnet volledig in kaart en anderzijds schetsten ze een beeld van de uitdagingen en de opportuniteiten voor de toekomst. Dit langetermijnproject was voor het hele team bijzonder leerzaam. Het vergde immers heel wat tijd om de vele aspecten van de organisatie één voor éé in vraag te stellen en de verschillende procedures en activiteiten stuk voor stuk te documenteren.
Het uiteindelijke bestek werd aan het eind van de eerste helft van 2021 aan de geselecteerde kandidaten bezorgd. Zij dienden hun offerte in december 2021 in. Bij het schrijven van dit rapport is de selectie van de toekomstige privépartner nog lopende. Zodra die kaap is gerond, zal IRISnet een ingrijpende verandering ondergaan. Er komt immers niet alleen een nieuwe partner aan boord, maar ook het statuut van onze organisatie evolueert van een cvba (coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid) naar een bv (besloten vennootschap). Nieuwe raad van bestuur, nieuwe ondernemingsvorm, nieuwe statuten, ... IRISnet maakt zich op voor een nieuw tijdperk.
+44,1%
De opwaartse trend zet zich voort in 2021, met een stijging van 44,1% ten opzichte van 2020, dat al een recordjaar was wat betreft het aantal verwerkte tickets
82,44%
Er was een lichte daling van het bruto cijfer. Dit kan worden verklaard door de bijzondere context. Enerzijds een hoger aantal tickets als gevolg van de gezondheidscrisis, anderzijds de uitbreiding van het supportteam: de nieuwe medewerkers dienden te worden opgeleid voor hun missie.
4,6/5
een gemiddelde
van 4,6 op 5 in 2021
5/5
meer dan 80% van de respondenten
geeft een score
van 5 op 5
+6,9%
Opgeleverde projecten in 2021 ten opzichte van 2020
Evolutie van de jaaromzet
Evolutie van de profit after tax
van de EBITDA
ten opzichte
van de omzet
Evolutie van FTE
Hoewel de terugkeer naar een normale situatie enthousiast en energiek werd onthaald, heeft de gezondheidscrisis toch haar sporen nagelaten wat betreft de economische activiteit: dit is weliswaar een algemene vaststelling maar heeft onvermijdelijk ook gevolgen voor onze activiteiten.
Die pandemie had ook gevolgen voor de gewestbegroting die hieronder sterk heeft geleden. Het komende jaar zou als gevolg van die financiële impact dan ook wel eens kunnen worden gekenmerkt door een tragere groei. IRISnet heeft voor 2022 een ambitieuze begroting. We zullen dan ook niet nalaten om, ondanks deze nieuwe en potentieel omvangrijke variabele, alles uit de kast halen om de cijfers in evenwicht te houden.
Bij schrijven van deze lijnen is de beslissing over de gunning van de IRISnet3-opdracht nog niet gevallen. Bijgevolg kennen we niet de naam van de privépartner die de komende 15 jaar samen met ons aan de slag gaat. Voor deze periode zonder voorgaande werd de lopende IRISnet2-overeenkomst verlengd tot na de geplande einddatum. Op die manier kunnen wij aan de vragen van onze klanten blijven tegemoetkomen en komen de prestaties van het gewestelijke netwerk niet in het gedrang.
Onze onderneming bevindt zich dus in een overgangsfase die we zien als een kans en een springplank naar de toekomst. Deze parenthese reikt ons immers onverhoopt waardevolle tijd aan om de balans op te maken van onze werking en om de toekomst uit te stippelen ... iets waar een onderneming in de wedloop naar productiviteit en groei zelden de gelegenheid toe heeft.
Momenteel ligt dan ook een herziening van onze organisatie op tafel en bereiden we de transformatie van onze onderneming actief voor met het oog op het uitdiepen van onze dienstverlening en versterken van de klantentevredenheid. Die diepgaande reflectie verloopt langs drie krachtlijnen: Processen, Tools en Medewerkers. Het onderdeel Processen is nagenoeg voltooid. Het onderdeel Tools vordert gestaag en we hopen tegen september een goed beeld te hebben van het onderdeel Medewerkers.
Het is daarbij de bedoeling dat de resultaten van die analyses samenvallen met de komst van de nieuwe aandeelhouder. Samen kunnen we dan het productportfolio uitbouwen, de organisatie bestendigen en groei garanderen. Met de steun van het gehele team en alle andere stakeholders hebben we alle troeven in handen om na die overgangsperiode een nieuwe dynamiek in onze organisatie op gang te brengen.
